اهمیت صنعت غذای دریایی و چرایی مصرف کم ماهی توسط ایرانیان، آمارها نشان می‌دهد که ۱۰ الی ۱۲ درصد جمعیت جهان برای گذران زندگی به فعالیت‌های صیادی و در عین حال آبزی‌پروری متکی و وابسته هستند. در سال ۲۰۱۲ م. (۱۳۹۱ ه.ش.) بیش از ۵۰ درصد غذاهای دریایی که در سرتاسر جهان خرید و فروش شد، از جانب کشورهای در حال توسعه تامین گردید و این میزان امروزه رشد چشمگیری داشته است. صادرات ماهی کماکان یکی از منابع درآمدزای پراهمیت برای اغلب کشورهای در حال توسعه است و این در حالی است که میزان تقاضا نیز روز به روز افزایش می‌یابد.
اهمیت صنعت غذای دریایی
جالب است بدانید که در فاصله سال‌های ۱۹۹۲ م. (۱۳۷۱ ه.ش.) الی ۲۰۰۲ م. (۱۳۸۱ ه.ش.) تقاضای جهانی برای غذاهای دریایی ۲۱ درصد افزایش داشت. میزان برداشت آبزیان وحشی هم‌اکنون به رقمی فراتر از ۹۳ میلیون تن در ظرف هر سال رسیده و از آنجایی که طبق پیش‌بینی‌های سازمان ملل در ظرف ۲۰ سال آینده، ۲ میلیارد نفر به جمعیت جهان افزوده خواهد شد لذا طبیعتاً میزان برداشت آبزیان قابل صید هم چندین و چند برابر خواهد بود. این مساله موید آن است که اگر امروز صنعت غذای دریایی جهان به سمت برداشت پایدار و پرمنفعت اقتصادی سوق داده نشود، نسل آینده بدون‌تردید با مشکلات جدی در این زمینه مواجه خواهد شد. صنعت غذای دریایی در ایران نیز نیازمند تغییرات جدی است.
متاسفانه این صنعت علیرغم ذخایر دریایی بسیار ارزشمندی که در آب‌های ایران یافت می‌شود، هنوز آن‌طور که باید و شاید جایگاه خود را در کشور ما پیدا نکرده است. آمارهای سازمان شیلات نشان می‌دهد که سهم مصرف آبزیان و فرآرده‌های شیلاتی در سبد غذایی خانوار ایرانی در مقایسه با سایر گوشت‌های مصرفی کماکان پایین است. آمارهای پنج ساله اول دهه ۲۰۱۰ م. سازمان خواروبار کشاورزی ملل‌متحد(فائو) سرانه مصرف آبزیان در جهان را قریب ۱۷.۷ کیلوگرم تخمین زده است. جالب اینجاست که این رقم در اروپای غربی معادل ۲۶ کیلوگرم، در کشورهایی مثل ژاپن که بسیار به ذخایر دریایی وابسته هستند معادل ۸۰ تا ۹۰ کیلوگرم و در ایران کمتر از ۸ کیلوگرم در سال برآورد شده است. یکی از مهم‌ترین دلایل این نرخ پایین در ایران را بایستی درعدم شناخت چه از نظر آشنایی با گونه‌های مختلف و چه از نظر نحوه طبخ غذاهای دریایی جستجو کرد. با فرا رسیدن روزهای پایانی سال امید می‌رود که نه‌تنها شناخت نسبت به این صنعت ارزشمند افزایش پیدا کند بلکه تبعیت از روش‌های ماهیگیری مدرن در دستورکار دست‌اندرکاران قرار گیرند.
چرا ایرانی‌ها کم ماهی می‌خورند؟
اصل مشکل دقیقاً اینجاست که ماهی نباید بو بدهد. ماهی که از دریا صید می‌شود، در همان لحظه‌های اول بویی نمی‌دهد. دلیل بو گرفتن ماهی این است که سلول‌های پروتئینی ماهی در اثر مجاورت با هوا می‌ترکند و این ایجاد بو می‌کند. این مرحله نقطه آغاز فساد است یعنی هرچه که ماهی بیشتر بماند، بالطبع بیشتر هم بو خواهد داشت تا جایی که می‌تواند منجر به مسمومیت شود. فرق صید سنتی و صید صنعتی هم در همین نکته است.
اغلب ایرانی‌ها ماهی می‌خورند اما صرفاً ماهی سفید و آن هم یکبار و در ابتدای نوروز! وقتی نوع ماهی مصرفی از مردم ایران پرسیده می‌شود، اغلب فقط به ماهی سفید یا کپور اشاره می‌کنند و وقتی صحبت از ماهیان جنوب به میان می‌آید، مردم اغلب با ماهی‌های جنوب آشنایی ندارند. در جنوب ایران قریب ۴۰۰ نوع آبزی داریم که تنها ۱۰ الی ۲۰ نوع آن‌ها مثل ماهی شوریده شبیه ماهی سفید و بدون تیغ هستند. ماهی حلوا یا زبیدی (White pomfret) یکی از بهترین ماهیان آب‌های ایران است که البته آن را هم اکثر مردم نمی‌شناسند. یکی از مهم‌ترین کمبودها همین بخش اطلاع‌رسانی در مورد ماهیان مختلف و روش‌های صید آن‌هاست. امید می‌رود که اطلاع‌رسانی‌ها در حد ممکن در این زمینه افزایش پیدا کند تا نه‌تنها یک صنعت ارزشمند در ایران حفظ شود بلکه همگامی آن با محیط‌زیست نیز روز به روز افزایش پیدا کند.
